Ενδεχομένως, δεν θα μπορούσε να υπάρξει χειρότερο περιβάλλον για τη διαπραγμάτευση των πρόσθετων μέτρων, τα οποία προανήγγειλαν τόσο ο Ολι Ρεν όσο κι ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ και που θα πρέπει να περιληφθούν στον προϋπολογισμό του 2011. Την ημέρα άφιξης της ηγεσίας της τρόικας στην Αθήνα, θα ανακοινώνονται τα αναθεωρημένα στοιχεία για το έλλειμμα και το χρέος του 2009.
Θα υπάρχει επίσης και σαφέστερη εικόνα για την υστέρηση των εσόδων και την υπέρβαση των δαπανών. Συμπέρασμα; Υστερα από μήνες οδυνηρής λιτότητας, η ελληνική κυβέρνηση- λόγω των παραπάνω- δεν θα έχει πετύχει τους στόχους της που ταυτοχρόνως είναι και δεσμεύσεις προς τους πιστωτές της. Το έλλειμμα του 8,1% που αναμενόταν θα κινηθεί κάπου μεταξύ 9,3% και 10%- μια απόκλιση καθόλου αμελητέα. Και, φυσικά, η τρόικα θα απαιτήσει βάσει του Μνημονίου την κάλυψη του χαμένου εδάφους με πρόσθετα μέτρα, πέραν εκείνων που προβλέπονται ήδη στο Μνημόνιο για το 2011.
«Θα απαιτηθεί από την Ελλάδα περίπου τριπλάσια προσπάθεια το ερχόμενο έτος - τριπλάσια μέτρα», έλεγε αρμόδιος για τις διαπραγματεύσεις με τις ελληνικές αρχές κοινοτικός παράγοντας, γνωστός για τον κυνισμό του.
«Κόψτε τώρα το δώρο»!
Είναι γι΄ αυτόν τον λόγο που το προετοιμαστικό κλιμάκιο της τρόικας, που έφτασε στην Αθήνα από την περασμένη εβδομάδα, πρότεινε ακόμη και προκλητικές ιδέες- μεταξύ των οποίων, επί λέξει, «κόψτε τώρα το δώρο αυτών των Χριστουγέννων». Σημειώνεται ότι μιλούμε για ένα ήδη κουτσουρεμένο δώρο, που κατά μέσο όρο κυμαίνεται γύρω από τα 250 ευρώ και θα απέφερε στα κρατικά ταμεία 250 εκατομμύρια περίπου ευρώ. Εννοείται ότι η ελληνική πλευρά για λόγους ευγενείας και μόνον αντιμετώπισε την πρόταση ως αστείο- μολονότι διατυπώθηκε πολύ σοβαρά.
Από την άλλα μεριά, η Αθήνα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει ως αστείο τις υπόλοιπες προτάσεις, οι οποίες στην πραγματικότητα αποτελούν απλώς αυστηροποίηση όρων που ήδη προβλέπονται.
Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η μετάταξη του 30% των προϊόντων που έχουν συντελεστή ΦΠΑ 11% στον συντελεστή 23%- κάτι που προβλέπεται ήδη. Τώρα η εισήγηση είναι επιπροσθέτως για το υπόλοιπο 70% των προϊόντων να υπάρξει αλλαγή του συντελεστή 11% σε 13%.
Ετερη πρόταση αφορά τα ακίνητα, με αύξηση της φορολογίας τους περιλαμβανομένης και της κατάργησης των φοροαπαλλαγών για τα στεγαστικά. Επίσης, αύξηση της φορολογίας των τόκων καταθέσεων στο 10% και κατάργηση των επιδομάτων Χριστουγέννων, Πάσχα και αδείας στον δημόσιο τομέα.
Από την άλλη μεριά, η τρόικα έχει κι αυτή τα δικά της επιχειρήματα για το τι πήγε στραβά τους μήνες που πέρασαν. Οπως υποστηρίζουν οι αρμόδιοι τεχνοκράτες της Κομισιόν, ακόμη κι εκεί όπου υπήρχε πολιτική βούληση, οι υπηρεσιακοί παράγοντες ήταν πάντα απρόθυμοι να εφαρμόσουν τις μεταρρυθμίσεις. Ετσι εν πολλοίς εξηγούνται οι καθυστερήσεις στην απελευθέρωση των επαγγελμάτων, στις ιδιωτικοποιήσεις, στην αναδιάρθρωση των ΔΕΚΟ, στις συγχωνεύσεις δημοσίων οργανισμών. Κυρίως, όμως, στις πολύ κακές επιδόσεις στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, όπου οι κοινοτικοί είχαν προειδοποιήσει για τις ολέθριες συνέπειες που θα είχε το μέτρο της περαίωσης- οικονομικά και πολιτικά.
Τώρα, έχοντας φτάσει στην Αθήνα, λένε χαιρέκακα στην ελληνική πλευρά «είδατε που σας τα λέγαμε;».
Θα μπορούσε κανείς να μιλήσει για μια δύσκολη- πλην κλασική- διαπραγμάτευση. Μονάχα που υπάρχουν κάποια πρόσθετα στοιχεία που περιπλέκουν την κατάσταση κι αυτά είναι που απασχολούν ενδεχομένως περισσότερο και το οικονομικό επιτελείο, αλλά και την Κομισιόν:
Ανάγκη για επιμήκυνση
Με την αναθεώρηση των στοιχείων που θα ανακοινωθεί τη Δευτέρα ή την Τρίτη, δεν θα αναθεωρηθεί μονάχα το έλλειμμα για το 2009, αλλά και τα στοιχεία για το δημόσιο χρέος. Ετσι, όπως υπολογίζουν παράγοντες του οικονομικού επιτελείου, εκείνο το 117% του ΑΕΠ θα αποτελέσει μακρινό παρελθόν- πλέον θα μιλάμε για περίπου 130%. Εάν σε αυτό προστεθεί και το έλλειμμα του 2010, το ποσοστό φτάνει στο 138% ή και στο 140%.
Εν ολίγοις, το σημείο αδυναμίας εξυπηρέτησης του χρέους (unsustainable), αντί για το 2013-2014, έχει έρθει πολύ εγγύτερα: το 2012 ή και το 2011. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα έχει ανάγκη την περίφημη επιμήκυνση του χρόνου εξόφλησης των δανείων που έχει λάβει ως διάσωση από τους πιστωτές της πολύ πριν λήξει ο περίφημος μηχανισμός διάσωσης. Πόσο νωρίτερα; Τραπεζικές πηγές λένε περίπου... τώρα!
Την ημέρα άφιξης της ηγεσίας της τρόικας στην Αθήνα, θα ανακοινώνονται τα αναθεωρημένα στοιχεία για το έλλειμμα και το χρέος του 2009
