Πέμπτη 27 Ιανουαρίου 2011

Στα τυφλά οι μελέτες για τη βιωσιμότητα των Ταμείων

Του ΚΩΣΤΑ ΚΑΤΙΚΟΥ

Μικρή και αμφίβολης διάρκειας θα είναι η μείωση των ελλειμμάτων στα Ταμεία, παρά τις μεγάλες περικοπές που έγιναν στις συντάξεις και τη σταθερή μείωσή τους από το 2015, όπως αποκαλύπτεται μέσα από τις μελέτες βιωσιμότητας του ΙΚΑ, του ΟΑΕΕ, του ΟΓΑ και του Δημοσίου.
Οι μελέτες βασίστηκαν σε επισφαλή στοιχεία, όπως αναφέρει στο σημείωμά της η Εθνική Αναλογιστική Αρχή που ανέλαβε την εκπόνησή τους για λογαριασμό της κυβέρνησης και του υπουργείου Εργασίας.
Αυτή και μόνο η παραδοχή, όπως αναφέρεται στο εισαγωγικό σημείωμα των αναλογιστών, θέτει όχι μόνο ζήτημα αξιοπιστίας των στοιχείων που τηρούνται στα Ταμεία, αλλά μπορεί να τινάξει στον αέρα τις όποιες προβλέψεις και να ανατρέψει -προς το χειρότερο- την οικονομική θέση των Ταμείων στα επόμενα χρόνια! Ιδίως αν λάβει κανείς υπόψη την παρατήρησή τους ότι παρά τις αλλαγές στο Ασφαλιστικό, «το πρόβλημα του ελλείμματος παραμένει λόγω της χειροτέρευσης των δημογραφικών δεικτών»!
Αυτό σημαίνει πως το Ασφαλιστικό κάθε άλλο παρά έχει κλείσει, αφού η πραγματική και διαχρονική απειλή των Ταμείων που είναι το «δημογραφικό» δεν έχει αντιμετωπιστεί. «Τα Ταμεία δεν διαθέτουν επαρκή στοιχεία και μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις υπάρχουν σοβαρές ελλείψεις», αναφέρουν χαρακτηριστικά ενώ σημειώνουν πως εξαιτίας της καθυστέρησης στη σύνταξη των απολογιστικών οικονομικών τους καταστάσεων υπάρχει αβεβαιότητα και για την πορεία του ελλείμματός τους!
Στην ουσία οι ίδιοι οι μελετητές, ομολογούν ότι οι προβλέψεις που κάνουν από σήμερα ώς το 2060 για τα ελλείμματα των ταμείων, γίνονται με επισφαλή στοιχεία. Σχεδόν «στα τυφλά» δηλαδή.
Με τις όποιες επισφαλείς προβλέψεις πάντως, ο στόχος που έχει δεσμευτεί να παρουσιάσει στην Τρόικα το υπουργείο Εργασίας (μείωση των συνταξιοδοτικών δαπανών) εξασφαλίζεται με μικρή απόκλιση και κυρίως με τη δραστική μείωση των συντάξεων από τους σημερινούς και από τους μελλοντικούς συνταξιούχους. Ετσι, ενώ ο νόμος 3863/10 προβλέπει να μην ξεφεύγει πέραν του 2,5% του ΑΕΠ η αύξηση των συνταξιοδοτικών δαπανών για τα επόμενα 50 χρόνια, στις μελέτες που έγιναν, ο ρυθμός αύξησής τους βαίνει με ρυθμό 2,8% του ΑΕΠ. Παρά τις οικονομικές θυσίες εργαζομένων και συνταξιούχων μένει ένα μικρό ποσοστό απόκλισης που είναι βέβαιο ότι η κυβέρνηση θα το «καλύψει» με νέες περικοπές, όχι τόσο από συντάξεις όσο από παράπλευρες παροχές.
Αξίζει να σημειωθεί ότι πουθενά στη μελέτη δεν αναφέρεται και δεν γίνεται πρόβλεψη για την επίπτωση που θα έχει στα Ταμεία η μείωση της εισφοροδιαφυγής. Προφανώς γιατί δεν αναμένονται ουσιαστικά αποτελέσματα ούτε από την ίδια την κυβέρνηση.






ΚΟΥΤΡΟΥΜΑΝΗΣ: ΔΕΝ ΕΚΛΕΙΣΕ ΤΟ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ


Οι μελέτες και η πορεία του ελλείμματος «δεν δημιουργούν για την κυβέρνηση αλλά και για κανέναν την πεποίθηση ότι το Ασφαλιστικό έκλεισε σε ό,τι αφορά το σύνολο των προβλημάτων που αντιμετωπίζει», δήλωσε χθες ο αναπληρωτής υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Γιώργος Κουτρουμάνης , ενημερώνοντας την αρμόδια Κοινοβουλευτική Επιτροπή για τις μελέτες βιωσιμότητας των 4 Ταμείων.
Στην ουσία άνοιξε εκ νέου ζήτημα πρόσθετων ή διορθωτικών παρεμβάσεων στο Ασφαλιστικό, σπεύδοντας ωστόσο, να διευκρινίσει ότι «για τις κύριες συντάξεις δεν θα χρειασθούν άλλες αλλαγές» και να διαβεβαιώσει ότι «δεν θα χρειαστούν παραπέρα αυξήσεις στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης ή στον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων». Βέβαια, οι ίδιες διαβεβαιώσεις είχαν δοθεί και πέρσι το Φεβρουάριο όταν ξεκινούσε η κατάρτιση του νομοσχεδίου για το Ασφαλιστικό.
Οι μελέτες έγιναν με βάση τις εξής παραδοχές:
α. Επικαιροποίηση των αποδοχών με βάση την αύξηση του ΑΕΠ και την μεταβολή του Δ.Τ.Κ.
β. Καταβολή 12 συντάξεων.
γ. Μείωση των αναπηρικών συντάξεων ως ποσοστού επί του συνόλου από το 14,5%, στο 8,5% μέχρι το 2020.
«Από μία ανεξέλεγκτη κατάσταση με ελλείμματα που δεν θα μπορούσαν να καλυφθούν σε καμία ευρωπαϊκή ή άλλη χώρα, μπαίνουμε σε μία πορεία βιωσιμότητας και επάρκειας του συστήματος», σημείωσε ο υπουργός, λέγοντας ότι «θέτουμε τις βάσεις έτσι ώστε να πάρουν σύνταξη όλοι οι εργαζόμενοι».
Μόνο που αυτή η σύνταξη θα είναι πολύ μικρότερη.

Μειωμένες οι παροχές, ελλείμματα στα Ταμεία

Μειωμένες οι παροχές αλλά τα ελλείμματα παραμένουν στα Ταμεία. Αυτή είναι βασική διαπίστωση των μελετών βιωσιμότητας. Φαίνεται πως η επίπτωση των περικοπών στις συντάξεις και η αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού τους από το 2015 δεν είναι αρκετά για να δώσουν πνοή στο σύστημα. Αντιθέτως, όσο η δημογραφική βόμβα παραμένει ενεργή, είναι θέμα χρόνου κάποια στιγμή να εκραγεί τινάζοντας το ασφαλιστικό σύστημα στον αέρα.
Η πορεία των ελλειμμάτων όπως καταγράφεται στις μελέτες της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής εξελίσσεται ως εξής:
1. ΙΚΑ: Χωρίς τις αλλαγές φέτος θα παρουσίαζε έλλειμμα 2,86 δισ. ευρώ (1,25% του ΑΕΠ). Μετά τις περικοπές το έλλειμμα πέφτει στο 1,43 δισ. ευρώ (0,65% του ΑΕΠ). Το 2030, το έλλειμμα θα έφτανε στα 10,9 δισ. ευρώ (2,21% του ΑΕΠ) ενώ με τις νέες ρυθμίσεις εκτιμάται ότι περιορίζεται στο 1 δισ. ευρώ. Το 2050 και παρά την ωρίμανση των ρυθμίσεων το έλλειμμα φτάνει στα 17,8 δισ. ευρώ (1,8% του ΑΕΠ). Αν δεν υπήρχαν οι περικοπές και οι αυξήσεις στα όρια ηλικίας το έλλειμμα θα έφτανε στα 40,2 δισ. ευρώ.
2. ΟΑΕΕ: Το έλλειμμα συγκρατείται ώς το 2020 (1,71 δισ. ευρώ, ή 0,54% του ΑΕΠ), για να αρχίσει να μεγαλώνει τα επόμενα χρόνια και να φτάνει στα 14,9 δισ. ευρώ το 2060 (1,14% του ΑΕΠ). Αν το ταμείο έμενε ως έχει, το έλλειμμά του θα έφτανε το 2060, στα 23,8 δισ. ευρώ,
Στο Δημόσιο υπάρχει μείωση της δαπάνης για συντάξεις από το 2,68% του ΑΕΠ το 2009 στο 2,05% το 2060.
Στην ουσία το Ασφαλιστικό σώθηκε από μια βέβαιη κατάρρευση, παρατείνοντας απλώς το σημείο μηδέν για τις επόμενες δεκαετίες.

πηγή