Τὸ γλυκύτερο ὄνομα
στὰ χείλη κάθε Χριστιανοῦ, τὸ ὄνομα ποῦ φέρνει δάκρυα χαρᾶς, τὸ ὄνομα ποὺ
ἐγκωμιάστηκε ἀπὸ Ἀγγέλους καὶ Ἁγίους, ὑμνήθηκε ἀπὸ ἐγκωμιαστὲς καὶ ὑμνογράφους,
τιμήθηκε ἀπὸ διδασκάλους, Ἱεράρχες μὲ ἐξαιρετικὲς προσωπικότητες στὸ διάβα τῆς
Ἱστορίας, τὸ ὄνομα ποῦ ἀποκατέστησε ἡ Τρίτη Οἰκουμενικὴ Σύνοδος. Θεοτόκος-
Παναγία-Μαριὰμ ἕνα καὶ τὸ αὐτό.
Πόσες καὶ πόσες γενεὲς τῶν ἀνθρώπων περίμεναν γιὰ νὰ ἀκούσουν νὰ προφέρεται τὸ λυτρωτικὸ αὐτὸ ὄνομα! Καὶ πόσες γενεὲς ἀνθρώπων πρόφεραν καὶ θὰ προφέρουν μὲ πόθο, δέος, σεβασμό, κατάνυξη, συντριβή, ἐλπίδα, ἐν ὥρᾳ θλίψεως καὶ ὀδύνης αὐτὸ τὸ γλυκὺ ὄνομα!
Ἡ Παναγία προστάτις, ἡ Παναγία μεσίτρια τοῦ ἀνθρώπινου γένους, ποὺ τοῦ ἄνοιξε μὲ τὸν τόκο Της τὶς πύλες τοῦ Παραδείσου καὶ μᾶς εἰσήγαγε στὸν κῆπο τῆς Ἐδέμ. Ὅσα ὅμως χρωστᾶ τὸ ἀνθρώπινο γένος στὴν Κυρία Θεοτόκο, ἀλλὰ τόσα Τῆς χρωστᾶ καὶ τὸ ἑλληνικὸ ἔθνος γιὰ τὴ συμπαράστασή Της στὰ δεινά του.
Γι΄ αὐτὸ καὶ οἱ καθαρὰ εὐγνώμονες ψυχὲς συνέθεσαν ὕμνους καὶ ᾠδὲς πρὸς Ἐκείνην, ἀποκορύφωμα καὶ κορωνίδα τῶν ὁποίων εἶναι ὁ Ἀκάθιστος Ὕμνος.
Ἰδιαίτερη εἶναι ἡ ἀγάπη καὶ ξεχωριστὸς ὁ σεβασμός, μὲ τὸν ὁποῖο τὸ σύνολο τῶν πιστῶν περιβάλλει τὴν Ἀκολουθία τοῦ Ἀκάθιστου Ὕμνου. Ἀγάπη καὶ σεβασμὸς ποὺ πηγάζουν καὶ ἐμπνέονται ἀπὸ τὸ πρόσωπο πρὸς τὸ ὁποῖο ἀπευθύνεται ἡ Ἀκολουθία, ἀπὸ τὴν ἐκφραστικότητα καὶ τὸν πλοῦτο τῶν κειμένων, ἀπὸ τὸ μελωδικὸ ἔνδυμα τῶν λόγων. Ἀγάπη καὶ σεβασμὸς ποὺ ἐκδηλώνονται μὲ τὴν εὐλαβῆ παρουσία καὶ ἐνεργὸ συμμετοχὴ στὴν Ἀκολουθία τῶν «πιστῶς προσκυνούντων καὶ δοξαζόντων» χριστιανῶν, τὰ ἀπογεύματα τῆς Παρασκευῆς καθ’ ὅλη τὴν διάρκεια τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς.
Ἡ ἱστορία τοῦ Ἀκάθιστου Ὕμνου εἶναι γιὰ πολλοὺς γνωστή, γιὰ πολλοὺς ἴσως ἄγνωστη γι' αὐτὸ καὶ τὴν παραθέτουμε. Κατὰ τὸ ἔτος 626 μ. Χ. ἡ Κωνσταντινούπολη πολιορκήθηκε ἀπὸ τοὺς Πέρσες καὶ τοὺς Ἀβάρους. Ὁ Βασιλιὰς Ἡράκλειτος ἐπικεφαλῆς τοῦ στρατοῦ του βρισκόταν στὴν Μ. Ἀνατολὴ σὲ πόλεμο γιὰ τὴν ἀπελευθέρωση τῶν Ἁγίων Τόπων καὶ τὴν ἀνάκτηση τοῦ Τιμίου Σταυροῦ. Στρατός ἀρκετὸς δὲν εἶχε μείνει στὴν Πόλη καὶ ὁ φυσικὸς ἀρχηγός της ἔλειπε. Οἱ ἐχθροὶ ἐπέδραμον ἀπὸ ξηρὰ καὶ θάλασσα γιὰ νὰ τὴν κατακτήσουν. Τότε κινητοποιήθηκαν δραστήρια ὁ Πρωθυπουργὸς Βῶνος καὶ ὁ Πατριάρχης Σέργιος, γιὰ νὰ στηρίξουν τὸ φρόνημα τοῦ λαοῦ. Τὸ ἐθνικὸ ἡ πολιτικὴ ἐξουσία καὶ τὸ θρησκευτικὸ ἡ ἐκκλησιαστικὴ ἡγεσία. Ἔστεψαν τὶς ἐλπίδες τους πρὸς τὴν Παντάνασσα, ἤξεραν ὅτι ἡ δύναμη τῆς προσευχῆς εἶναι ἰσχυροτέρα ἀπὸ τὰ ἰσχυρότερα ὅπλα τῆς ἀπιστίας καὶ τῆς ἀδικίας. Λιτανεύοντας λοιπόν, ἀπὸ τὴν ἐσωτερικὴ πλευρὰ τῶν τειχῶν τὴν εἰκόνα τῆς Παναγίας τῆς Βλαχερνίτισσας, κλῆρος καὶ λαὸς ἐπικαλοῦνταν τὴν ἐξ ὕψους κραταιὰ προστασία γιὰ τὴν σωτηρία τῆς στενῶς πολιορκουμένης Βασιλίδος τῶν Πόλεων. Ἡ πίστις, ἀγαπητοί μου, νίκησε! Φοβερὸς ἀνεμοστρόβιλος ποὺ δημιούργησε τρικυμία κατέστρεψε τὸν ἐχθρικὸ στόλο καὶ τὴν νύκτα τῆς 7ης πρὸς τὴν 8η Αὐγούστου ἐλύθη ἡ πολιορκία καὶ ἡ Πόλις εὑρέθη «λυτρωθεῖσα τῶν δεινῶν». Τὴ σωτηρία τῆς Πόλεως ἔσπευσαν νὰ πανηγυρίσουν οἱ πιστοὶ μὲ ὁλονύκτια ἀγρυπνία στὸν ἱστορικὸ Ναὸ τῆς Παναγίας τῶν Βλαχερνῶν, κατὰ τὴν ὁποίαν ἔψαλλαν "ἀκάθιστοι", ὄρθιοι δηλαδή, τὸν γνωστό μας Ἀκάθιστο ὕμνο, (ὁ ὁποῖος μᾶλλον προϋπῆρχε ὡς Κοντάκιον τοῦ Εὐαγγελισμοῦ, ποιητὴς τοῦ ὁποίου φαίνεται νὰ εἶναι ὁ Ρωμανός ὁ Μελωδός), μὲ εἰδικὸ ἐπίκαιρο προοίμιο, ποὺ προστέθηκε γι’ αὐτὸ τὸ λόγο, τὸ ὁποῖο ἀπετέλεσε καὶ τὸν Ἐθνικὸ Ὕμνο τῶν Βυζαντινῶν, ἀλλὰ καὶ τῶν ὑπόδουλων, ἀργότερα, Ἑλλήνων, τὸν ὁποῖον ψάλλουμε μέχρι σήμερα: « Τῇ Ὑπερμάχῳ Στρατηγῷ τὰ νικητήρια...».
Τοῦτες τὶς ἡμέρες τῆς Ἁγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, ἂς ἀτενίσουμε κι ἐμεῖς τὸ γλυκύτατο πρόσωπο τῆς Θεοτόκου μὲ πίστη, ἐλπίδα καὶ αἰσιοδοξία καὶ νὰ ζητήσουμε τὴν σκέπη καὶ τὴν προστασία Της. Γι’ αὐτὸ ἀγαπητοί μου, ὅ,τι καὶ νὰ κάνουμε, ὅπου καὶ νὰ βρισκόμαστε, πάντα νὰ ἐνθυμούμεθα μὲ σεβασμὸ τὴν μεγάλη πνευματική μας Μητέρα. Εἶναι δίπλα μας στὸν ἀγῶνα μας καὶ μᾶς παρακολουθεῖ μὲ ἀγωνία, δακρύζει γιὰ τὶς πτώσεις μας, δέεται ὅμως γιὰ τὴν σωτηρία μας. Μᾶς ἀγκαλιάζει μὲ τὴν ἀγάπη Της, μᾶς θωρακίζει μὲ τὴν δύναμή Της. Πρεσβεύει καὶ μᾶς ἀνακουφίζει, μᾶς εὐλογεῖ καὶ μᾶς χαροποιεῖ. Τέτοια ἀποστολὴ ἔχει ἡ Παναγία μας, ποὺ βρίσκεται μεταξὺ οὐρανοῦ καὶ γῆς, νὰ μᾶς θεραπεύει τὴ λύπη, νὰ μᾶς ἀνακουφίζει ἀπὸ τὸν πόνο καὶ νὰ εἶναι ὄχι μόνο τῶν «Ἀγγέλων χαρμονή», ἀλλὰ καὶ δική μας.
---------------------------------------------------------
Ὁ Ὅσιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος
Ὁ Ὅσιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος γεννήθηκε περὶ τὸ ἔτος 525 μ.Χ. καὶ ἦταν υἱὸς εὐσεβοῦς καὶ εὔπορης οἰκογένειας. Ἔλαβε πλούσια μόρφωση, γι’ αὐτὸ καὶ τὸν ἀποκαλοῦσαν «σχολαστικό», ἀλλὰ σὲ ἡλικία δεκαέξι ἐτῶν, ἀφοῦ ἐγκατέλειψε τὸν κόσμο, παραδόθηκε στὴν πνευματικὴ καθοδήγηση τοῦ Γέροντος Μαρτυρίου, στὸ ὄρος Σινᾶ, ὅπου ἔμεινε μέχρι τὸ θάνατό του.
Στὴν συνέχεια ἐπισκέφθηκε μοναχικὲς κοινότητες στὴ Σκήτη καὶ Ταβέννιση τῆς Αἰγύπτου, ἀργότερα δὲ ἐγκαταστάθηκε σὲ κελὶ τῆς ἐρήμου τοῦ Σινᾶ, ποὺ ἀπεῖχε δύο ὧρες ἀπὸ τὴ μονὴ τῆς Ἁγίας Αἰκατερίνης.
Ὁ βιογράφος τοῦ Ὁσίου Ἰωάννου, Δανιὴλ ὁ Ραϊθηνός, μᾶς δίνει μερικὲς πληροφορίες γιὰ τὸν βίο του, κυρίως ὅμως μᾶς παρουσιάζει τὸ πῶς ἀναδείχθηκε δεύτερος Μωϋσῆς καθοδηγώντας τοὺς νέους Ἰσραηλίτες ἀπὸ τὴν γῆ τῆς δουλείας στὴν γῆ τῆς ἐπαγγελίας. Μὲ τὴν λίγη τροφὴ νίκησε τὸ κέρας τοῦ τύφου τῆς οἰήσεως καὶ τῆς κενοδοξίας, πάθη πολὺ λεπτὰ καὶ δυσδιάκριτα γιὰ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ἐμπλέκονται στὶς κοσμικὲς ἐνασχολήσεις. Μὲ τὴν ἡσυχία, νοερὰ καὶ σωματική, ἔσβησε τὴν φλόγα τῆς καμίνου τῆς σαρκικῆς ἐπιθυμίας. Μὲ τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ καὶ τὸν δικό του ἀγώνα ἐλευθερώθηκε ἀπὸ τὴν δουλεία στὰ εἴδωλα. Ἀνέστησε τὴν ψυχή του ἀπὸ τὸν θάνατο ποὺ τὴν ἀπειλοῦσε. Μὲ τὴν ἀπονέκρωση τῆς προσπάθειας καὶ μὲ τὴν αἴσθηση τῶν ἀΰλων καὶ οὐρανίων ἔκοψε τὰ δεσμὰ τῆς λύπης. Ὁ Ὅσιος Ἰωάννης ἔγινε ὁ κατεξοχὴν ἄνθρωπος, ὁ ὑπὸ τοῦ Θεοῦ πλασμένος καὶ ὑπὸ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ ἀνακαινισμένος. Καὶ μὲ ὅσα ἔγραψε δὲν μετέφερε σὲ ἐμᾶς μόνο τὶς ἀνθρώπινες γνώσεις ἀλλὰ τὴν ἴδια του τὴν ὕπαρξη, γι’ αὐτὸ ὁ λόγος του εἶναι ἀφοπλιστικὸς καὶ θεραπευτικός.
Μετὰ ἀπὸ σαράντα χρόνια ἄσκηση στὴν ἔρημο, σὲ προχωρημένη πλέον ἡλικία, ἐξελέγη ἡγούμενος τῆς μονῆς Σινᾶ, ἐνῷ πρὸς τὸ τέλος τοῦ βίου του ἀποσύρθηκε πάλι στὴν ἔρημο, ὅπου κοιμήθηκε ὁσίως μὲ εἰρήνη σὲ ἡλικία ἑβδομήντα ἐτῶν, κατὰ τὸ ἔτος 600 μ.Χ.
Ἡ μνήμη του ἑορτάζεται, ἐπίσης, τὴν Δ’ Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν.
Ὁ Ὅσιος Ἰωάννης ἔγραψε δύο περίφημα συγγράμματα: τὴν «Κλίμακα» καὶ τὸ «Λόγο πρὸς τὸν Ποιμένα». Ἡ «Κλίμακα» εἶναι συνέχεια τῶν ἡσυχαστικῶν κειμένων τῆς Ἐκκλησίας. Ὁ Ὅσιος Ἰωάννης παρουσιάζει τὰ στάδια τῆς τελειώσεως σὲ τριάντα κεφάλαια. Τὴν ἰδέα τῆς κλίμακος ἐμπνεύστηκε ἀπὸ τὸ ὅραμα τοῦ Ἰακώβ, τὸν δὲ ἀριθμὸ τριάντα ἀπὸ τὴν ἡλικία τῆς ὡριμότητας κατὰ τὴν ὁποία ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς ἄρχισε τὴν δημόσια δράση Του.Κατ’ ἀρχὰς περιγράφει τὸ πρῶτο στάδιο τῆς μοναχικῆς ζωῆς, ποὺ συνίσταται στὴν ἀναχώρηση ἀπὸ τὸν κόσμο καὶ ἀπὸ καθετὶ ποὺ ὑπενθυμίζει τὸν κόσμο, τὴν ξενιτεία. Ἔπειτα ἔρχεται ἡ περιγραφὴ τοῦ ἀγῶνος τοῦ ἀσκητοῦ, μεταξὺ τῶν ἀρετῶν καὶ κακιῶν, οἱ ὁποῖες περιγράφονται ἀνάμεικτες: λύπη, ὑπακοή, μετάνοια, μνήμη θανάτου, κατὰ Θεὸν πένθος, ἀοργησία, μνησικακία, καταλαλιά, σιωπή. Τὰ τελευταία κεφάλαια ὁμιλοῦν γιὰ τὴν ἐν ἀγάπῃ τελείωση, τὴν ἡσυχία καὶ τὴν ἐσωτερικὴ προσευχή.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος γ'. Θείας πίστεως.Θείαν κλίμακα, ὑποστηρίξας, τὴν τῶν λόγων σου, μέθοδον πᾶσι, Μοναστῶν ὑφηγητὴς ἀναδέδειξαι, ἐκ πρακτικῆς Ἰωάννη καθάρσεως, πρὸς θεωρίας ἀνάγων τὴν ἔλαμψιν. Πάτερ Ὅσιε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἡμὶν τὸ μέγα ἔλεος.
Κοντάκιον. Ἦχος α’. Χορὸς Ἀγγελικὸς.Καρποὺς ἀειθαλεῖς, ἐκ σῆς βίβλου προσφέρων, διδάγματα σοφέ, καθηδύνεις καρδίας, τῶν τούτοις μετὰ νήψεως, προσεχόντων μακάριε· κλῖμαξ γάρ ἐστι, ψυχὰς ἀνάγουσα γῆθεν, πρὸς οὐράνιον, καὶ διαμένουσαν δόξαν, τῶν πίστει τιμώντων σε.
Μεγαλυνάριον.Τὴν οὐρανοδρόμον ἣν Ἰακώβ, κλίμακα προεῖδεν, ἐτεχνήσω πνευματικῶς, Πάτερ Ἰωάννη, συνθήκῃ τῶν σῶν λόγων, δι’ ἧς πρὸς ἀφθαρσίας, βαίνομεν μεθέξιν.
http://www.synaxarion.gr
Πόσες καὶ πόσες γενεὲς τῶν ἀνθρώπων περίμεναν γιὰ νὰ ἀκούσουν νὰ προφέρεται τὸ λυτρωτικὸ αὐτὸ ὄνομα! Καὶ πόσες γενεὲς ἀνθρώπων πρόφεραν καὶ θὰ προφέρουν μὲ πόθο, δέος, σεβασμό, κατάνυξη, συντριβή, ἐλπίδα, ἐν ὥρᾳ θλίψεως καὶ ὀδύνης αὐτὸ τὸ γλυκὺ ὄνομα!
Ἡ Παναγία προστάτις, ἡ Παναγία μεσίτρια τοῦ ἀνθρώπινου γένους, ποὺ τοῦ ἄνοιξε μὲ τὸν τόκο Της τὶς πύλες τοῦ Παραδείσου καὶ μᾶς εἰσήγαγε στὸν κῆπο τῆς Ἐδέμ. Ὅσα ὅμως χρωστᾶ τὸ ἀνθρώπινο γένος στὴν Κυρία Θεοτόκο, ἀλλὰ τόσα Τῆς χρωστᾶ καὶ τὸ ἑλληνικὸ ἔθνος γιὰ τὴ συμπαράστασή Της στὰ δεινά του.
Γι΄ αὐτὸ καὶ οἱ καθαρὰ εὐγνώμονες ψυχὲς συνέθεσαν ὕμνους καὶ ᾠδὲς πρὸς Ἐκείνην, ἀποκορύφωμα καὶ κορωνίδα τῶν ὁποίων εἶναι ὁ Ἀκάθιστος Ὕμνος.
Ἰδιαίτερη εἶναι ἡ ἀγάπη καὶ ξεχωριστὸς ὁ σεβασμός, μὲ τὸν ὁποῖο τὸ σύνολο τῶν πιστῶν περιβάλλει τὴν Ἀκολουθία τοῦ Ἀκάθιστου Ὕμνου. Ἀγάπη καὶ σεβασμὸς ποὺ πηγάζουν καὶ ἐμπνέονται ἀπὸ τὸ πρόσωπο πρὸς τὸ ὁποῖο ἀπευθύνεται ἡ Ἀκολουθία, ἀπὸ τὴν ἐκφραστικότητα καὶ τὸν πλοῦτο τῶν κειμένων, ἀπὸ τὸ μελωδικὸ ἔνδυμα τῶν λόγων. Ἀγάπη καὶ σεβασμὸς ποὺ ἐκδηλώνονται μὲ τὴν εὐλαβῆ παρουσία καὶ ἐνεργὸ συμμετοχὴ στὴν Ἀκολουθία τῶν «πιστῶς προσκυνούντων καὶ δοξαζόντων» χριστιανῶν, τὰ ἀπογεύματα τῆς Παρασκευῆς καθ’ ὅλη τὴν διάρκεια τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς.
Ἡ ἱστορία τοῦ Ἀκάθιστου Ὕμνου εἶναι γιὰ πολλοὺς γνωστή, γιὰ πολλοὺς ἴσως ἄγνωστη γι' αὐτὸ καὶ τὴν παραθέτουμε. Κατὰ τὸ ἔτος 626 μ. Χ. ἡ Κωνσταντινούπολη πολιορκήθηκε ἀπὸ τοὺς Πέρσες καὶ τοὺς Ἀβάρους. Ὁ Βασιλιὰς Ἡράκλειτος ἐπικεφαλῆς τοῦ στρατοῦ του βρισκόταν στὴν Μ. Ἀνατολὴ σὲ πόλεμο γιὰ τὴν ἀπελευθέρωση τῶν Ἁγίων Τόπων καὶ τὴν ἀνάκτηση τοῦ Τιμίου Σταυροῦ. Στρατός ἀρκετὸς δὲν εἶχε μείνει στὴν Πόλη καὶ ὁ φυσικὸς ἀρχηγός της ἔλειπε. Οἱ ἐχθροὶ ἐπέδραμον ἀπὸ ξηρὰ καὶ θάλασσα γιὰ νὰ τὴν κατακτήσουν. Τότε κινητοποιήθηκαν δραστήρια ὁ Πρωθυπουργὸς Βῶνος καὶ ὁ Πατριάρχης Σέργιος, γιὰ νὰ στηρίξουν τὸ φρόνημα τοῦ λαοῦ. Τὸ ἐθνικὸ ἡ πολιτικὴ ἐξουσία καὶ τὸ θρησκευτικὸ ἡ ἐκκλησιαστικὴ ἡγεσία. Ἔστεψαν τὶς ἐλπίδες τους πρὸς τὴν Παντάνασσα, ἤξεραν ὅτι ἡ δύναμη τῆς προσευχῆς εἶναι ἰσχυροτέρα ἀπὸ τὰ ἰσχυρότερα ὅπλα τῆς ἀπιστίας καὶ τῆς ἀδικίας. Λιτανεύοντας λοιπόν, ἀπὸ τὴν ἐσωτερικὴ πλευρὰ τῶν τειχῶν τὴν εἰκόνα τῆς Παναγίας τῆς Βλαχερνίτισσας, κλῆρος καὶ λαὸς ἐπικαλοῦνταν τὴν ἐξ ὕψους κραταιὰ προστασία γιὰ τὴν σωτηρία τῆς στενῶς πολιορκουμένης Βασιλίδος τῶν Πόλεων. Ἡ πίστις, ἀγαπητοί μου, νίκησε! Φοβερὸς ἀνεμοστρόβιλος ποὺ δημιούργησε τρικυμία κατέστρεψε τὸν ἐχθρικὸ στόλο καὶ τὴν νύκτα τῆς 7ης πρὸς τὴν 8η Αὐγούστου ἐλύθη ἡ πολιορκία καὶ ἡ Πόλις εὑρέθη «λυτρωθεῖσα τῶν δεινῶν». Τὴ σωτηρία τῆς Πόλεως ἔσπευσαν νὰ πανηγυρίσουν οἱ πιστοὶ μὲ ὁλονύκτια ἀγρυπνία στὸν ἱστορικὸ Ναὸ τῆς Παναγίας τῶν Βλαχερνῶν, κατὰ τὴν ὁποίαν ἔψαλλαν "ἀκάθιστοι", ὄρθιοι δηλαδή, τὸν γνωστό μας Ἀκάθιστο ὕμνο, (ὁ ὁποῖος μᾶλλον προϋπῆρχε ὡς Κοντάκιον τοῦ Εὐαγγελισμοῦ, ποιητὴς τοῦ ὁποίου φαίνεται νὰ εἶναι ὁ Ρωμανός ὁ Μελωδός), μὲ εἰδικὸ ἐπίκαιρο προοίμιο, ποὺ προστέθηκε γι’ αὐτὸ τὸ λόγο, τὸ ὁποῖο ἀπετέλεσε καὶ τὸν Ἐθνικὸ Ὕμνο τῶν Βυζαντινῶν, ἀλλὰ καὶ τῶν ὑπόδουλων, ἀργότερα, Ἑλλήνων, τὸν ὁποῖον ψάλλουμε μέχρι σήμερα: « Τῇ Ὑπερμάχῳ Στρατηγῷ τὰ νικητήρια...».
Τοῦτες τὶς ἡμέρες τῆς Ἁγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, ἂς ἀτενίσουμε κι ἐμεῖς τὸ γλυκύτατο πρόσωπο τῆς Θεοτόκου μὲ πίστη, ἐλπίδα καὶ αἰσιοδοξία καὶ νὰ ζητήσουμε τὴν σκέπη καὶ τὴν προστασία Της. Γι’ αὐτὸ ἀγαπητοί μου, ὅ,τι καὶ νὰ κάνουμε, ὅπου καὶ νὰ βρισκόμαστε, πάντα νὰ ἐνθυμούμεθα μὲ σεβασμὸ τὴν μεγάλη πνευματική μας Μητέρα. Εἶναι δίπλα μας στὸν ἀγῶνα μας καὶ μᾶς παρακολουθεῖ μὲ ἀγωνία, δακρύζει γιὰ τὶς πτώσεις μας, δέεται ὅμως γιὰ τὴν σωτηρία μας. Μᾶς ἀγκαλιάζει μὲ τὴν ἀγάπη Της, μᾶς θωρακίζει μὲ τὴν δύναμή Της. Πρεσβεύει καὶ μᾶς ἀνακουφίζει, μᾶς εὐλογεῖ καὶ μᾶς χαροποιεῖ. Τέτοια ἀποστολὴ ἔχει ἡ Παναγία μας, ποὺ βρίσκεται μεταξὺ οὐρανοῦ καὶ γῆς, νὰ μᾶς θεραπεύει τὴ λύπη, νὰ μᾶς ἀνακουφίζει ἀπὸ τὸν πόνο καὶ νὰ εἶναι ὄχι μόνο τῶν «Ἀγγέλων χαρμονή», ἀλλὰ καὶ δική μας.
---------------------------------------------------------
Ὁ Ὅσιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος
Ὁ Ὅσιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος γεννήθηκε περὶ τὸ ἔτος 525 μ.Χ. καὶ ἦταν υἱὸς εὐσεβοῦς καὶ εὔπορης οἰκογένειας. Ἔλαβε πλούσια μόρφωση, γι’ αὐτὸ καὶ τὸν ἀποκαλοῦσαν «σχολαστικό», ἀλλὰ σὲ ἡλικία δεκαέξι ἐτῶν, ἀφοῦ ἐγκατέλειψε τὸν κόσμο, παραδόθηκε στὴν πνευματικὴ καθοδήγηση τοῦ Γέροντος Μαρτυρίου, στὸ ὄρος Σινᾶ, ὅπου ἔμεινε μέχρι τὸ θάνατό του.
Στὴν συνέχεια ἐπισκέφθηκε μοναχικὲς κοινότητες στὴ Σκήτη καὶ Ταβέννιση τῆς Αἰγύπτου, ἀργότερα δὲ ἐγκαταστάθηκε σὲ κελὶ τῆς ἐρήμου τοῦ Σινᾶ, ποὺ ἀπεῖχε δύο ὧρες ἀπὸ τὴ μονὴ τῆς Ἁγίας Αἰκατερίνης.
Ὁ βιογράφος τοῦ Ὁσίου Ἰωάννου, Δανιὴλ ὁ Ραϊθηνός, μᾶς δίνει μερικὲς πληροφορίες γιὰ τὸν βίο του, κυρίως ὅμως μᾶς παρουσιάζει τὸ πῶς ἀναδείχθηκε δεύτερος Μωϋσῆς καθοδηγώντας τοὺς νέους Ἰσραηλίτες ἀπὸ τὴν γῆ τῆς δουλείας στὴν γῆ τῆς ἐπαγγελίας. Μὲ τὴν λίγη τροφὴ νίκησε τὸ κέρας τοῦ τύφου τῆς οἰήσεως καὶ τῆς κενοδοξίας, πάθη πολὺ λεπτὰ καὶ δυσδιάκριτα γιὰ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ἐμπλέκονται στὶς κοσμικὲς ἐνασχολήσεις. Μὲ τὴν ἡσυχία, νοερὰ καὶ σωματική, ἔσβησε τὴν φλόγα τῆς καμίνου τῆς σαρκικῆς ἐπιθυμίας. Μὲ τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ καὶ τὸν δικό του ἀγώνα ἐλευθερώθηκε ἀπὸ τὴν δουλεία στὰ εἴδωλα. Ἀνέστησε τὴν ψυχή του ἀπὸ τὸν θάνατο ποὺ τὴν ἀπειλοῦσε. Μὲ τὴν ἀπονέκρωση τῆς προσπάθειας καὶ μὲ τὴν αἴσθηση τῶν ἀΰλων καὶ οὐρανίων ἔκοψε τὰ δεσμὰ τῆς λύπης. Ὁ Ὅσιος Ἰωάννης ἔγινε ὁ κατεξοχὴν ἄνθρωπος, ὁ ὑπὸ τοῦ Θεοῦ πλασμένος καὶ ὑπὸ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ ἀνακαινισμένος. Καὶ μὲ ὅσα ἔγραψε δὲν μετέφερε σὲ ἐμᾶς μόνο τὶς ἀνθρώπινες γνώσεις ἀλλὰ τὴν ἴδια του τὴν ὕπαρξη, γι’ αὐτὸ ὁ λόγος του εἶναι ἀφοπλιστικὸς καὶ θεραπευτικός.
Μετὰ ἀπὸ σαράντα χρόνια ἄσκηση στὴν ἔρημο, σὲ προχωρημένη πλέον ἡλικία, ἐξελέγη ἡγούμενος τῆς μονῆς Σινᾶ, ἐνῷ πρὸς τὸ τέλος τοῦ βίου του ἀποσύρθηκε πάλι στὴν ἔρημο, ὅπου κοιμήθηκε ὁσίως μὲ εἰρήνη σὲ ἡλικία ἑβδομήντα ἐτῶν, κατὰ τὸ ἔτος 600 μ.Χ.
Ἡ μνήμη του ἑορτάζεται, ἐπίσης, τὴν Δ’ Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν.
Ὁ Ὅσιος Ἰωάννης ἔγραψε δύο περίφημα συγγράμματα: τὴν «Κλίμακα» καὶ τὸ «Λόγο πρὸς τὸν Ποιμένα». Ἡ «Κλίμακα» εἶναι συνέχεια τῶν ἡσυχαστικῶν κειμένων τῆς Ἐκκλησίας. Ὁ Ὅσιος Ἰωάννης παρουσιάζει τὰ στάδια τῆς τελειώσεως σὲ τριάντα κεφάλαια. Τὴν ἰδέα τῆς κλίμακος ἐμπνεύστηκε ἀπὸ τὸ ὅραμα τοῦ Ἰακώβ, τὸν δὲ ἀριθμὸ τριάντα ἀπὸ τὴν ἡλικία τῆς ὡριμότητας κατὰ τὴν ὁποία ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς ἄρχισε τὴν δημόσια δράση Του.Κατ’ ἀρχὰς περιγράφει τὸ πρῶτο στάδιο τῆς μοναχικῆς ζωῆς, ποὺ συνίσταται στὴν ἀναχώρηση ἀπὸ τὸν κόσμο καὶ ἀπὸ καθετὶ ποὺ ὑπενθυμίζει τὸν κόσμο, τὴν ξενιτεία. Ἔπειτα ἔρχεται ἡ περιγραφὴ τοῦ ἀγῶνος τοῦ ἀσκητοῦ, μεταξὺ τῶν ἀρετῶν καὶ κακιῶν, οἱ ὁποῖες περιγράφονται ἀνάμεικτες: λύπη, ὑπακοή, μετάνοια, μνήμη θανάτου, κατὰ Θεὸν πένθος, ἀοργησία, μνησικακία, καταλαλιά, σιωπή. Τὰ τελευταία κεφάλαια ὁμιλοῦν γιὰ τὴν ἐν ἀγάπῃ τελείωση, τὴν ἡσυχία καὶ τὴν ἐσωτερικὴ προσευχή.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος γ'. Θείας πίστεως.Θείαν κλίμακα, ὑποστηρίξας, τὴν τῶν λόγων σου, μέθοδον πᾶσι, Μοναστῶν ὑφηγητὴς ἀναδέδειξαι, ἐκ πρακτικῆς Ἰωάννη καθάρσεως, πρὸς θεωρίας ἀνάγων τὴν ἔλαμψιν. Πάτερ Ὅσιε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἡμὶν τὸ μέγα ἔλεος.
Κοντάκιον. Ἦχος α’. Χορὸς Ἀγγελικὸς.Καρποὺς ἀειθαλεῖς, ἐκ σῆς βίβλου προσφέρων, διδάγματα σοφέ, καθηδύνεις καρδίας, τῶν τούτοις μετὰ νήψεως, προσεχόντων μακάριε· κλῖμαξ γάρ ἐστι, ψυχὰς ἀνάγουσα γῆθεν, πρὸς οὐράνιον, καὶ διαμένουσαν δόξαν, τῶν πίστει τιμώντων σε.
Μεγαλυνάριον.Τὴν οὐρανοδρόμον ἣν Ἰακώβ, κλίμακα προεῖδεν, ἐτεχνήσω πνευματικῶς, Πάτερ Ἰωάννη, συνθήκῃ τῶν σῶν λόγων, δι’ ἧς πρὸς ἀφθαρσίας, βαίνομεν μεθέξιν.
http://www.synaxarion.gr
