Αφρική, την Λατινική Αμερική, την Ινδία, την Κίνα, γίνονται τα νέα πειραματόζωα των δυτικών φαρμακευτικών εργαστηρίων, συχνά χωρίς καν να το γνωρίζουν. Ακόμα και όταν υποτίθεται πως έχουν δώσει την συγκατάθεση τους, αυτή περιορίζεται σε μια υπογραφή που βάζουν με το αποτύπωμα του αντίχειρα καθώς η πλειοψηφία δεν ξέρει να διαβάζει.
Τα νέα αυτά δεν είναι καινούρια. Πέρσι οι ΗΠΑ είχαν συγκλονιστεί από τις αποκαλύψεις της επιτροπής που συνέστησε ο πρόεδρος Ομπάμα για τις δοκιμές των φαρμάκων της σύφιλης που διενεργούσε η αμερικανική κυβέρνηση στη Γουατεμάλα.
Από το 1946 μέχρι το 1948 το αμερικανικό υπουργείο Υγείας σε συνεργασία με τις μυστικές υπηρεσίες της Γουατεμάλας μόλυνε με σύφιλη και γονόρροια περισσότερα από 5500 άτομα στη χώρα, για να δοκιμάσει την αποτελεσματικότητα της πενικιλίνης στα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα.
Μπορεί η αμερικανική κοινωνία να ανακάλυπτε συγκλονισμένη τον βρώμικο κόσμο της φαρμακοβιομηχανίας, όμως η πρακτική αυτή όχι απλά συνεχίζεται μέχρι σήμερα αλλά ανθεί και αποφέρει τεράστια κέρδη στους φαρμακευτικούς κολοσσούς της Δύσης.
Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας των ΗΠΑ, τα τελευταία δέκα χρόνια έχουν γίνει περισσότερες από 58.000 δοκιμές φαρμάκων και εμβολίων σε χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου. Οι περισσότερες έλαβαν χώρα στην Ινδία και την Κίνα, ενώ ακολουθούν η Ρωσία, η Ρουμανία, η Ουκρανία, το Περού, η Κολομβία, το Μπαγκλαντές, η Ταϊλάνδη, το Μαλάουι και η Ουγκάντα.
Το 1996, στη Νιγηρία η Φαρμακευτική Εταιρεία Pfizer ευθύνεται για το θάνατο τουλάχιστον 15 παιδιών κατά τη διάρκεια δοκιμών για το νέο φάρμακο της εταιρείας κατά της μηνιγγίτιδας. Οι δοκιμές που έγιναν παράνομα και υπό το πρόσχημα ανθρωπιστικής αρωγής όταν η χώρα αντιμετώπιζε επιδημία μηνιγγίτιδας, έκαναν την κυβέρνηση της Νιγηρίας να μηνύσει την Pfizer, χωρίς όμως ποτέ η υπόθεση να φτάσει στα δικαστήρια.
Λίγα χρόνια αργότερα, η ίδια εταιρεία πραγματοποιούσε κλινικές δοκιμές για ένα νέο αντιφλεγμονώδες φάρμακο σε χώρες της Λατινικής Αμερικής, το οποίο όμως ποτέ δεν κυκλοφόρησε στις δυτικές χώρες καθώς αποδείχτηκε πως προκαλούσε εγκεφαλικά και καρδιοπάθειες.
Σήμερα ο νέος «παράδεισος» των κλινικών δοκιμών είναι η Ινδία.
Μόνο το 2010, ο αριθμός των δοκιμών νέων φαρμάκων στην χώρα ξεπέρασε τα 2 εκατομμύρια. Το 2005 η Ινδία έκανε τη νομοθεσία της για τις κλινικές δοκιμές ιδιαίτερα ελαστική με αποτέλεσμα φαρμακευτικοί κολοσσοί, όπως η Pfizer, ηAstraZeneca, και η Merck να έχουν μεταφέρει το κέντρο των επιχειρήσεων τους στη χώρα.
Το γεγονός πως τα τελευταία 3 χρόνια σχεδόν 2000 άτομα έχουν χάσει τη ζωή τους κατά τη διάρκεια τέτοιων δοκιμών, λίγο απασχολεί τη φαρμακοβιομηχανία, τα κέρδη της οποίας υπολογίζεται πως ξεπερνάνε τα 200 εκατομμύρια ευρώ.
Πρόσφατα η βρετανική εφημερίδα Independent αποκάλυψε πως στο Madhya Pradesh, στο Andhra Pradesh και στο Νέο Δελχί, εκατοντάδες κορίτσια χρησιμοποιήθηκαν ως πειραματόζωα για τις δοκιμές του νέου εμβολίου κατά του καρκίνου της μήτρας το γνωστό Gardasil, της εταιρείας Merck.
Οι δοκιμές χρηματοδοτήθηκαν από το Ίδρυμα Bill and Melina Gates και πραγματοποιήθηκαν από μια αμερικανική μη κυβερνητική οργάνωση. Παρόμοιες δοκιμές έγιναν και για το εμβόλιο Cervarix της ανταγωνιστικής εταιρείας GlaxoSmithKline στην ίδια περιοχή.
Τα κορίτσια συμμετείχαν στο πρόγραμμα χωρίς να το γνωρίζουν και χωρίς τη συγκατάθεση των γονιών τους. Όταν αρκετά από τα κορίτσια πέθαναν αφού έλαβαν το εμβόλιο, οι αρχές σταμάτησαν τις δοκιμές απαιτώντας περισσότερη έρευνα. Αν και επισήμως ο θάνατος των κοριτσιών δεν συνδέεται με το εμβόλιο, και αρκετές περιπτώσεις καταχωρήθηκαν ως αυτοκτονία, η δοκιμή αποτελεί παραβίαση κάθε ιατρικού πρωτοκόλλου καθώς κανείς ποτέ δεν ενημερώθηκε για αυτήν.
Σε αρκετές περιπτώσεις οι φαρμακευτικές εταιρείες με τη συμβολή των τοπικών υπηρεσιών υγείας πείθουν τους γονείς να δώσουν την συγκατάθεση τους για μαζικούς εμβολιασμούς, όταν στην πραγματικότητα πρόκειται για δοκιμές νέων εμβολίων. Συχνά παρουσιάζουν στους αναλφάβητους γονείς πολυσέλιδα έγγραφα στα αγγλικά, τα οποία τους ζητάνε να υπογράψουν χωρίς ποτέ να τους ενημερώνουν για το τι ακριβώς γράφει το έγγραφο.
Το 2008 οι κλινικές δοκιμές για το νέο εμβόλιο της GlaxoSmithKline κατά του πνευμονόκοκκου το Synflorix που έγιναν στην Αργεντινή είχαν ως αποτέλεσμα το θάνατο τουλάχιστον 14 βρεφών. Οι γονείς, αναλφάβητοι στην πλειοψηφία τους, έδωσαν την συγκατάθεση τους, υπογράφοντας φόρμες στα αγγλικά, τις οποίες αδυνατούσαν να διαβάσουν. Σχεδόν όλοι πίστευαν πως απλά συμμετέχουν σε έναν εμβολιασμό ρουτίνας. Οι τοπικοί γιατροί που έπεισαν τους γονείς να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα έλαβαν 350 δολάρια ως αμοιβή από την εταιρεία.
Ύστερα από το θάνατο των βρεφών, η κυβέρνηση της Αργεντινής περιορίστηκε απλά στο να επιβάλλει χρηματικά πρόστιμα στους επικεφαλής της έρευνας. Όπως αποκαλύπτει το ρεπορτάζ του Vanity Fair, η GlaxoSmithKline υποστηρίζει πως οι θάνατοι είναι στατιστικά δικαιολογημένοι, χωρίς όμως ποτέ να πραγματοποιηθεί ανεξάρτητη έρευνα για τις αιτίες των θανάτων ή να γίνει αυτοψία.
Το 2007 στην Πολωνία άστεγοι πληρώθηκαν 2 δολάρια ο καθένας για να συμμετέχουν σε έναν εμβολιασμό ρουτίνας -όπως πίστευαν-κατά της εποχικής γρίπης. Στην πραγματικότητα έγιναν πειραματόζωα για τις δοκιμές ενός νέου εμβολίου κατά της γρίπης που είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο 20 αστέγων. Η περίπτωση δεν έφτασε ποτέ στα δικαστήρια.
Κανείς δεν αρνείται την αξία της έρευνας και την σημασία που έχουν οι κλινικές δοκιμές για την παραγωγή νέων φαρμάκων. Αναμφίβολα τα εμβόλια και τα φάρμακα σώζουν εκατομμύρια ζωές κάθε χρόνο και χιλιάδες συνάνθρωποι μας επωφελούνται από αυτά. Στον δυτικό κόσμο έχουν οριοθετηθεί αυστηρά πρωτόκολλα και ισχυρή νομοθεσία που προστατεύει τόσο τις εταιρείες όσο και τα άτομα που συμμετέχουν στις κλινικές δοκιμές. Είναι απαραίτητο η νομοθεσία αυτή να γίνει διεθνής και να αφορά σε όλες τις δοκιμές φαρμάκων, ακόμα και όταν γίνονται σε τρίτες χώρες που δεν έχουν ανάλογους νόμους.
Όσο όμως το κέρδος θα τοποθετείται πάνω από την ανθρώπινη ζωή, τότε μάλλον πολύ δύσκολα κάτι τέτοιο θα γίνει πραγματικότητα. Και όσο θα ισχύει αυτό, όλο και περισσότερα συνάνθρωποι μας θα πεθαίνουν στην σιωπή.
Τα νέα αυτά δεν είναι καινούρια. Πέρσι οι ΗΠΑ είχαν συγκλονιστεί από τις αποκαλύψεις της επιτροπής που συνέστησε ο πρόεδρος Ομπάμα για τις δοκιμές των φαρμάκων της σύφιλης που διενεργούσε η αμερικανική κυβέρνηση στη Γουατεμάλα.
Από το 1946 μέχρι το 1948 το αμερικανικό υπουργείο Υγείας σε συνεργασία με τις μυστικές υπηρεσίες της Γουατεμάλας μόλυνε με σύφιλη και γονόρροια περισσότερα από 5500 άτομα στη χώρα, για να δοκιμάσει την αποτελεσματικότητα της πενικιλίνης στα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα.
Μπορεί η αμερικανική κοινωνία να ανακάλυπτε συγκλονισμένη τον βρώμικο κόσμο της φαρμακοβιομηχανίας, όμως η πρακτική αυτή όχι απλά συνεχίζεται μέχρι σήμερα αλλά ανθεί και αποφέρει τεράστια κέρδη στους φαρμακευτικούς κολοσσούς της Δύσης.
Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας των ΗΠΑ, τα τελευταία δέκα χρόνια έχουν γίνει περισσότερες από 58.000 δοκιμές φαρμάκων και εμβολίων σε χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου. Οι περισσότερες έλαβαν χώρα στην Ινδία και την Κίνα, ενώ ακολουθούν η Ρωσία, η Ρουμανία, η Ουκρανία, το Περού, η Κολομβία, το Μπαγκλαντές, η Ταϊλάνδη, το Μαλάουι και η Ουγκάντα.
Το 1996, στη Νιγηρία η Φαρμακευτική Εταιρεία Pfizer ευθύνεται για το θάνατο τουλάχιστον 15 παιδιών κατά τη διάρκεια δοκιμών για το νέο φάρμακο της εταιρείας κατά της μηνιγγίτιδας. Οι δοκιμές που έγιναν παράνομα και υπό το πρόσχημα ανθρωπιστικής αρωγής όταν η χώρα αντιμετώπιζε επιδημία μηνιγγίτιδας, έκαναν την κυβέρνηση της Νιγηρίας να μηνύσει την Pfizer, χωρίς όμως ποτέ η υπόθεση να φτάσει στα δικαστήρια.
Λίγα χρόνια αργότερα, η ίδια εταιρεία πραγματοποιούσε κλινικές δοκιμές για ένα νέο αντιφλεγμονώδες φάρμακο σε χώρες της Λατινικής Αμερικής, το οποίο όμως ποτέ δεν κυκλοφόρησε στις δυτικές χώρες καθώς αποδείχτηκε πως προκαλούσε εγκεφαλικά και καρδιοπάθειες.
Σήμερα ο νέος «παράδεισος» των κλινικών δοκιμών είναι η Ινδία.
Μόνο το 2010, ο αριθμός των δοκιμών νέων φαρμάκων στην χώρα ξεπέρασε τα 2 εκατομμύρια. Το 2005 η Ινδία έκανε τη νομοθεσία της για τις κλινικές δοκιμές ιδιαίτερα ελαστική με αποτέλεσμα φαρμακευτικοί κολοσσοί, όπως η Pfizer, ηAstraZeneca, και η Merck να έχουν μεταφέρει το κέντρο των επιχειρήσεων τους στη χώρα.
Το γεγονός πως τα τελευταία 3 χρόνια σχεδόν 2000 άτομα έχουν χάσει τη ζωή τους κατά τη διάρκεια τέτοιων δοκιμών, λίγο απασχολεί τη φαρμακοβιομηχανία, τα κέρδη της οποίας υπολογίζεται πως ξεπερνάνε τα 200 εκατομμύρια ευρώ.
Πρόσφατα η βρετανική εφημερίδα Independent αποκάλυψε πως στο Madhya Pradesh, στο Andhra Pradesh και στο Νέο Δελχί, εκατοντάδες κορίτσια χρησιμοποιήθηκαν ως πειραματόζωα για τις δοκιμές του νέου εμβολίου κατά του καρκίνου της μήτρας το γνωστό Gardasil, της εταιρείας Merck.
Οι δοκιμές χρηματοδοτήθηκαν από το Ίδρυμα Bill and Melina Gates και πραγματοποιήθηκαν από μια αμερικανική μη κυβερνητική οργάνωση. Παρόμοιες δοκιμές έγιναν και για το εμβόλιο Cervarix της ανταγωνιστικής εταιρείας GlaxoSmithKline στην ίδια περιοχή.
Τα κορίτσια συμμετείχαν στο πρόγραμμα χωρίς να το γνωρίζουν και χωρίς τη συγκατάθεση των γονιών τους. Όταν αρκετά από τα κορίτσια πέθαναν αφού έλαβαν το εμβόλιο, οι αρχές σταμάτησαν τις δοκιμές απαιτώντας περισσότερη έρευνα. Αν και επισήμως ο θάνατος των κοριτσιών δεν συνδέεται με το εμβόλιο, και αρκετές περιπτώσεις καταχωρήθηκαν ως αυτοκτονία, η δοκιμή αποτελεί παραβίαση κάθε ιατρικού πρωτοκόλλου καθώς κανείς ποτέ δεν ενημερώθηκε για αυτήν.
Σε αρκετές περιπτώσεις οι φαρμακευτικές εταιρείες με τη συμβολή των τοπικών υπηρεσιών υγείας πείθουν τους γονείς να δώσουν την συγκατάθεση τους για μαζικούς εμβολιασμούς, όταν στην πραγματικότητα πρόκειται για δοκιμές νέων εμβολίων. Συχνά παρουσιάζουν στους αναλφάβητους γονείς πολυσέλιδα έγγραφα στα αγγλικά, τα οποία τους ζητάνε να υπογράψουν χωρίς ποτέ να τους ενημερώνουν για το τι ακριβώς γράφει το έγγραφο.
Το 2008 οι κλινικές δοκιμές για το νέο εμβόλιο της GlaxoSmithKline κατά του πνευμονόκοκκου το Synflorix που έγιναν στην Αργεντινή είχαν ως αποτέλεσμα το θάνατο τουλάχιστον 14 βρεφών. Οι γονείς, αναλφάβητοι στην πλειοψηφία τους, έδωσαν την συγκατάθεση τους, υπογράφοντας φόρμες στα αγγλικά, τις οποίες αδυνατούσαν να διαβάσουν. Σχεδόν όλοι πίστευαν πως απλά συμμετέχουν σε έναν εμβολιασμό ρουτίνας. Οι τοπικοί γιατροί που έπεισαν τους γονείς να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα έλαβαν 350 δολάρια ως αμοιβή από την εταιρεία.
Ύστερα από το θάνατο των βρεφών, η κυβέρνηση της Αργεντινής περιορίστηκε απλά στο να επιβάλλει χρηματικά πρόστιμα στους επικεφαλής της έρευνας. Όπως αποκαλύπτει το ρεπορτάζ του Vanity Fair, η GlaxoSmithKline υποστηρίζει πως οι θάνατοι είναι στατιστικά δικαιολογημένοι, χωρίς όμως ποτέ να πραγματοποιηθεί ανεξάρτητη έρευνα για τις αιτίες των θανάτων ή να γίνει αυτοψία.
Το 2007 στην Πολωνία άστεγοι πληρώθηκαν 2 δολάρια ο καθένας για να συμμετέχουν σε έναν εμβολιασμό ρουτίνας -όπως πίστευαν-κατά της εποχικής γρίπης. Στην πραγματικότητα έγιναν πειραματόζωα για τις δοκιμές ενός νέου εμβολίου κατά της γρίπης που είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο 20 αστέγων. Η περίπτωση δεν έφτασε ποτέ στα δικαστήρια.
Κανείς δεν αρνείται την αξία της έρευνας και την σημασία που έχουν οι κλινικές δοκιμές για την παραγωγή νέων φαρμάκων. Αναμφίβολα τα εμβόλια και τα φάρμακα σώζουν εκατομμύρια ζωές κάθε χρόνο και χιλιάδες συνάνθρωποι μας επωφελούνται από αυτά. Στον δυτικό κόσμο έχουν οριοθετηθεί αυστηρά πρωτόκολλα και ισχυρή νομοθεσία που προστατεύει τόσο τις εταιρείες όσο και τα άτομα που συμμετέχουν στις κλινικές δοκιμές. Είναι απαραίτητο η νομοθεσία αυτή να γίνει διεθνής και να αφορά σε όλες τις δοκιμές φαρμάκων, ακόμα και όταν γίνονται σε τρίτες χώρες που δεν έχουν ανάλογους νόμους.
Όσο όμως το κέρδος θα τοποθετείται πάνω από την ανθρώπινη ζωή, τότε μάλλον πολύ δύσκολα κάτι τέτοιο θα γίνει πραγματικότητα. Και όσο θα ισχύει αυτό, όλο και περισσότερα συνάνθρωποι μας θα πεθαίνουν στην σιωπή.
Φραγκίσκα Μεγαλούδη
