Του Χάρη Φλουδόπουλου
Δικαίωμα συμμετοχής μόνο στη ΔΕΠΑ, από όλες τις ελληνικές εταιρείες, δίνει διαγωνισμός προμήθειας αερίου από τη ΔΕΗ, που περιλαμβάνει όρους που αποκλείουν επιλεκτικά τους ιδιώτες προμηθευτές της αγοράς. Με αυτόν τον τρόπο η ΔΕΗ δίνει το «φιλί της ζωής» στο πρώην κρατικό μονοπώλιο της ΔΕΠΑ, με μια διαδικασία που εγείρει πολλές αμφισβητήσεις και ερωτήματα.
Σύμφωνα με τους όρους της διαδικασίας που αποκάλυψε το Σάββατο το «Κεφάλαιο» δικαίωμα συμμετοχής στο διαγωνισμό έχουν οι εταιρείες που α) τα τελευταία 5 χρόνια έχουν παραδώσει επιτυχώς ποσότητα υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG που αντιστοιχεί σε 2.5 bcm ΦΑ και β) τα τελευταία τρία χρόνια (2007 – 2009) έχουν κατά μέσο όρο έσοδα τουλάχιστον 200 εκατ. δολ. Ο διαγωνισμός αφορά την κατάρτιση συμφωνιών Master Sales and Purchase Agreements (MSAs), δηλαδή πρότυπων συμβάσεων που θα χρησιμοποιηθούν για τις προμήθειες αερίου της εταιρείας το 2011 και μέχρι το 2014. Γίνεται αντιληπτό ότι οι συμφωνίες αυτές του μεγαλύτερου πελάτη αερίου στην Ελλάδα για την επόμενη τριετία είναι καθοριστικές για το μέλλον της αγοράς συνολικά.
Η μοναδική ελληνική επιχείρηση που πληροί τα κριτήρια που έθεσε η ΔΕΗ είναι η ΔΕΠΑ, της οποίας βασικός μέτοχος είναι το Δημόσιο κάτι που ισχύει και για τη ΔΕΗ. Δηλαδή στην πράξη η ΔΕΗ εμφανίζεται να αποκλείει ιδιώτες παίκτες της αγοράς όπως η Μ&Μ Gas των ομίλων Μότορ Όιλ και Μυτιληναίου, η Aegean Oil του Δ. Μελισσανίδη και η Prometheus Gas του ομίλου Κοπελούζου και να ενισχύει τη δεσπόζουσα θέση της ΔΕΠΑ.
Πηγές της αγοράς μάλιστα υπογραμμίζουν ότι η κίνηση αυτή της ΔΕΗ πιθανόν να εγείρει θέματα ανταγωνισμού, καθώς ανάθεση των συμβάσεων στη ΔΕΠΑ, προσθέτει αξία στην option 30% που έχει η ΔΕΗ για το μετοχικό κεφάλαιο της κρατικής εταιρείας αερίου. Σημειώνεται εξάλλου ότι βρίσκεται σε εξέλιξη διαδικασία αποκρατικοποίησης της ΔΕΠΑ, η οποία ακριβώς εξαιτίας του ανοίγματος της αγοράς αλλά και των λαθών και παραλείψεων της υπό κρατικό έλεγχο εταιρείας, εμφανίζει απώλεια μεριδίου της τάξης του 10% από τους δυναμικούς νέους παίκτες της αγοράς.
Κλείνει η αγορά αερίου
Ο συγκεκριμένος διαγωνισμός ουσιαστικά μεταφράζεται σε εκ νέου «κλείσιμο» και ενίσχυση της μονοπωλιακής θέσης της ΔΕΠΑ, καθώς η ΔΕΗ είναι ο μεγαλύτερος καταναλωτής φυσικού αερίου σήμερα στην Ελλάδα και «αποκλείοντας» τις εγχώριες ιδιωτικές εταιρείες, οδηγείται εκ νέου σε συνθήκες μονοπωλίου στην αγορά.
Η υπόθεση παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον καθώς το άνοιγμα της αγοράς φυσικού αερίου, αποτέλεσε ένα από τα πιο ισχυρά «ατού» της κυβέρνησης απέναντι στις πιέσεις της Κομισιόν και της Τρόικας, την περασμένη άνοιξη. Η Κομισιόν είχε απαιτήσει τότε να μπουν ως όροι στο μνημόνιο οι αναγκαστικές πωλήσεις μονάδων της ΔΕΗ, το unbundling (ιδιοκτησιακός διαχωρισμός των δικτύων) και το υποχρεωτικό άνοιγμα νέων λιγνιτωρυχείων, ωστόσο η κυβέρνηση κατάφερε να αποφύγει την εξέλιξη αυτή πείθοντας για τη βούλησή της να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις, που επί δεκαετίες «καρκινοβατούν». Καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη αυτή έπαιξε το ταχύτατο άνοιγμα της αγοράς φυσικού αερίου, που σήμερα τίθεται υπό αμφισβήτηση.
Αποκλείει τον... προμηθευτή της
Η αγορά φυσικού αερίου άνοιξε με περιπετειώδη τρόπο, ως συνέπεια της απόπειρας των ομίλων Μυτιληναίου και Βαρδινογιάννη να εισάγουν τις πρώτες ποσότητες ιδιωτικού LNG, που μπλοκαρίστηκε από την προηγούμενη διοίκηση του ΔΕΣΦΑ, στα γεγονότα που έχουν χαρακτηριστεί ως «ενεργειακά Δεκεμβριανά». Έκτοτε και μέσα σε χρόνο - ρεκόρ η κυβέρνηση και η νέα διοίκηση του ΔΕΣΦΑ κατάφεραν να επισπεύσουν τις διαδικασίες απελευθέρωσης της αγοράς από τις οποίες ήδη επωφελείται η ΔΕΗ καθώς προμηθεύεται υγροποιημένο αέριο τόσο από την Μ&Μ Gas (κυρίως) όσο και από την Aegean Oil. Χαρακτηριστικά, από την M&M Gas η ΔΕΗ έχει προμηθευτεί επιτυχώς και χωρίς κανένα πρόβλημα πάνω από 200.000 κυβικά μέτρα LNG σε εξαιρετικά ανταγωνιστικές τιμές, εξοικονομώντας πάνω από 20 εκατ. δολ. Δηλαδή η ΔΕΗ δεν δέχεται με βάση τους όρους του διαγωνισμού προσφορά από τον υφιστάμενο προμηθευτή όταν μάλιστα έχει αποκομίσει σημαντικά οφέλη από τη συγκεκριμένη συνεργασία.
Αλλάζει η αγορά αερίου
Νέα δεδομένα δημιουργούνται στην αγορά αερίου από τις κυοφορούμενες διαγωνιστικές διαδικασίες για την ΕΠΑ Αττικής και τη ΔΕΠΑ. Μια πρόγευση των εξελίξεων έχει ήδη δοθεί από το ενδιαφέρον που εκδηλώθηκε για την ΕΠΑ Αττικής, από εγχώριους αλλά και ξένους επιχειρηματικούς ομίλους. Χαρακτηριστικά για την εταιρεία διανομής φυσικού αερίου ενδιαφέρθηκαν συνολικά εννέα εταιρείες, εκ των οποίων οι έξι κλήθηκαν να καταθέσουν δεσμευτικές προσφορές (M&M Gas, Eni, Προμηθέας Gas, Ελλάκτωρ, Milos Fund – Apax Partners, GoldGas). Στις 20 του μηνός αναμένεται να ξεκινήσουν οι παρουσιάσεις της εταιρείας στους επενδυτές, που στη συνέχεια μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου θα κληθούν να υποβάλλουν δεσμευτικές προσφορές. Κάποιες εταιρείες φέρονται μάλιστα να συνδέουν την προσφορά τους με όρους όπως η απευθείας ανάθεση του έτερου διαγωνισμού που αφορά στην ΕΠΑ Δυτικής Ελλάδος.
Την ίδια στιγμή, η νέα προσπάθεια για αποκρατικοποίηση της ΔΕΠΑ, επί του παρόντος έρχεται αντιμέτωπη με βασικά θέματα που ακόμη δεν έχουν επιλυθεί:
- Την option για το 30% της ΔΕΗ
- Την αναθεώρηση της σύμβασης προμήθειας με τη ρωσική Gazprom
- Την αναθεώρηση της σύμβασης πώλησης προς τη ΔΕΗ
- Την αναθεώρηση της σύμβασης με την τουρκική Botas
- Την απόσχιση του ΔΕΣΦΑ και την τύχη του ποσοστού του ομίλου των ΕλΠε στην εταιρεία εφόσον αυτή παραμείνει υπό κρατικό έλεγχο.
Αυτή τη στιγμή ο φάκελος ΔΕΠΑ βρίσκεται στη γενική γραμματεία αποκρατικοποιήσεων ενώ η κυβέρνηση έχει θέσει μια συγκεκριμένη σειρά δεσμεύσεων που ισχύουν και αφορούν στη διατήρηση του δημόσιου ελέγχου στο Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου που ανήκει στο ΔΕΣΦΑ. Οι τελικές αποφάσεις ωστόσο είναι πολύ πιθανόν να συναρτηθούν και από την έκβαση των συζητήσεων με την τρόικα για το μοντέλο διαχωρισμού ΔΕΠΑ – ΔΕΣΦΑ στη βάση των επιλογών του τρίτου ενεργειακού πακέτου (οι συζητήσεις δεν αφορούν μόνο τον ηλεκτρισμό και τη ΔΕΗ αλλά και το φυσικό αέριο).
Δεδομένο πάντως θα πρέπει να θεωρείται το ενδιαφέρον για τη ΔΕΠΑ από τον όμιλο των Ελληνικών Πετρελαίων, που ουσιαστικά αποσύρθηκαν «οικειοθελώς» από την κούρσα για την ΕΠΑ Αττικής, αλλά και από ξένους παίκτες που παρακολουθούν στενά την ελληνική αγορά και κυρίως την ιταλική Edison και τη ρωσική Gazprom.
Πηγή:www.capital.gr
